Қорық туралы
«Ақсу Жабағылы» қорығы
«Ақсу Жабағылы» - Қазақстандағы ең көне және ең танымал, Орталық Азияда ЮНЕСКО-ның биосфералық қорық мәртебесіне ие болған бірінші қорық. Қорық 1926 жылғы 14 шілдеде құрылған, ол теңіз деңгейінен 1000-нан 4280 метрге дейінгі биіктікте, Батыс Тянь-Шань тауларының сілемдерінде орналасқан және 350 мың гектардан астам аумақты алып жатыр.
Оның аумағы 6 биіктік белдеулерді қамтиды – тау бөктеріндегі шөлденген дала, аласа таулы дала белдеуі, шалғынды-далалы, субальпілік, альпілік белдеу және қатал нивальді - теңіз деңгейінен 3600 метр биіктікте орналасқан мәңгілік қар белдеуі. Өзендер мен көлдер, сарқырамалар мен мұздықтар, ормандар мен далалар, каньондар мен асулар – осы сұлулықтың барлығын өз көзіңізбен тамашалайсыз!
«Ақсу-Жабағылының» екі ландшафттық кешені биік белдеулер жүйесіне енбейді. Бұл жайылмадағы жағалық ормандарды жіңішке алқапты өзен аңғарлары мен Ақсу өзеннің каньоны – нағыз табиғат ғажайыбы!
Көкөніс әлемі
Қорықтың өсімдік әлемі бай және әдемі. Альпі гүлдерінің шұбар ала өрнегі қарлы шыңды тау шатқалдары бөктерін безендіреді.
Онда жоғары сатыдағы өсімдіктердің 1300 астам түрі, мүктердің, балдырлардың, қыналардың және саңырауқұлақтардың 450 астам түрі тіркелген. Өсімдіктердің ішіндегі ең танымалы әрине, Грейг және Кауфман нәзік қызғалдақтары болып табылады. Табиғатта тек осы аумақта ғана кездесетін бірегей адиантум венерин қылшықты қырыққұлақты, Колпаковскийдің иридодиктиум сарыгүл-бәйшешегін, пскем пиязының ақ шарларын тамашалау да қызықты болмақ. Түркістан аршасы, ырғай, бөріқарақат және қарақат, сан түрлі шөптердің кеңдігі, сирек ағаштардың көптігі - бұның барлығын тек осында ғана көруге болады!
Жануарлар әлемі
«Ақсу Жабағылы» қорығы - сирек кездесетін, жойылып бара жатқан және эндемикалық жануарлар мен құстардың ең бай қазына қоймасы. Аймақта Еуропа, Солтүстік Африка және Азияның түрлі ландшафттарына тән жануарлар бар. Мұнда арқарлар мен тау ешкілері, маралдар мен еліктер, сілеусіндер және қар барысы, қасқырлар және түлкілер, аюлар мен жайра, ақтөс сусар мен ақ тышқан тіршілік етеді. ЮНЕСКО-ның деректері бойынша, «Ақсу Жабағылы» қорығында өңірдің құстар түрінің 48% және жануарлар түрінің 72,5% тіршілік етеді. Қорық құстарды бақылайтын орындардың әлемдегі ең үздік орындарының бірі деп танылған. Мұнда күндізгі жыртқыш құстардың 12 түрі бар, олардың 7-і Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген. Мұнда Сіз сирек көріністердің бірін тамашалай аласыз - гүл шалғындардың үстінде көбелектердің сирек түрлері - махаондар, желкеншілер, аполлондар, переливницалар – көбелек түрлерінің жалпы 120 түрі ұшып жүреді!
